1. Nhà ở xã hội là gì?
Nhà ở xã hội là loại hình nhà ở được chính phủ hoặc các tổ chức có liên quan xây dựng và bán với giá cả hợp lý cho các hộ gia đình có thu nhập thấp, nhằm đáp ứng nhu cầu về nhà ở ổn định của người dân. Nhà ở xã hội thường được xây dựng trên các khu đất có quy hoạch sẵn và được phân bổ cho những người có nhu cầu thực sự. Tuy nhiên, để được mua, người dân cần phải đáp ứng một số điều kiện và thủ tục đăng ký được quy định bởi pháp luật.
2. Các loại hình nhà ở xã hội
Theo quy định tại Điều 55 Luật Nhà ở, nhà ở xã hội bao gồm nhà 2 loại chính là chung cư hoặc nhà ở riêng lẻ. Hiện nay, các loại hình kết hợp được triển khai phổ biến tại Việt Nam bao gồm:
Chung cư: Đây là dạng nhà ở xã hội được xây dựng theo mô hình chung cư, đáp ứng nhu cầu về nhà ở của người dân đang sống trong khu vực đông dân cư, có thu nhập trung bình hoặc thấp.
Liền kề: Đây là dạng nhà ở xã hội được xây dựng theo mô hình liền kề, phù hợp với nhu cầu của những hộ gia đình có thu nhập thấp nhưng muốn sở hữu một ngôi nhà riêng biệt.
Nhà tái định cư: Đây là dạng nhà ở xã hội được xây dựng để tái định cư những hộ dân bị ảnh hưởng bởi các dự án công trình, giúp họ có một chỗ ở mới ổn định và tiện nghi hơn.
Nhà ở xã hội thương mại: Đây là dạng nhà ở xã hội được xây dựng nhằm mục đích bán ra cho người dân với giá rẻ hơn so với giá thị trường, nhưng không được hỗ trợ từ ngân sách nhà nước như các dạng nhà ở xã hội khác.
3. Đối tượng mua nhà ở xã hội
Theo quy định, đối tượng mua nhà ở xã hội chủ yếu thuộc ba nhóm: gia đình chính sách, người lao động tại khu công nghiệp và người thu nhập thấp tại các thành phố lớn. Tuy nhiên, nếu như nhóm đầu tiên và nhóm thứ hai các tiêu chí khá rõ ràng, việc xác định nhóm người mua thứ ba gây nhiều tranh cãi bởi đây là nhóm có nhu cầu đông đảo nhất.
Tiêu chí lọc chọn người mua nhà ở xã hội khá khắt khe. Để mua được loại nhà này, người mua sẽ phải trải qua nhiều giai đoạn đánh giá cũng như xếp hạng hồ sơ người mua nhà. Những đối tượng được mua cụ thể là:
- Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng;
- Hộ gia đình nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn;
- Hộ gia đình tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu;
- Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị;
- Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp;
- Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân;
- Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức;
- Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định.
- Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.
4. Điều kiện mua nhà ở xã hội
4.1 Điều kiện về nhà ở
- Chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, học tập hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ và từng khu vực.
- Đối với cán bộ, công chức thì phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
- Trường hợp là hộ nghèo, cận nghèo thì phải thuộc diện nghèo, cận nghèo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ. Chưa được hưởng chính sách hỗ trợ đất, nhà ở dưới mọi hình thức tại nơi mình đang sống. Hoặc trường hợp khác, mặc dù đã có nhà nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu do Chính phủ quy định theo từng khu vực và từng thời kỳ.
4.2 Điều kiện về cư trú
Điều kiện về cư trú đối với những khách hàng có nhu cầu mua nhà ở xã hội như sau:
- Phải có đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương hoặc tỉnh, nơi có nhà ở xã hội.
- Trường hợp không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh, thành phố đó. (trừ những trường hợp quy định tại khoản 9 điều 49, thuộc Luật nhà ở năm 2014).
4.3 Điều kiện về mức thu nhập
Đối với những người có nhu cầu mua cần phải đáp ứng đủ điều kiện về mức thu nhập như dưới đây:
Không phải thường xuyên nộp thuế thu nhập, cụ thể như sau:
- Người hộ cận nghèo, hộ nghèo và những người có thu nhập thấp.
- Những người lao động đang làm việc tại khu công nghiệp hoặc trong các doanh nghiệp.
- Quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan.
- Cán bộ, công nhân viên chức theo quy định của pháp luật.
Những người không phải đáp ứng yêu về thu nhập, chẳng hạn như:
- Người có công với cách mạng.
- Cá nhân hoặc hộ gia đình thuộc diện bị thu hồi đất, phá dỡ nhà và thu hồi đất theo quy định mà chưa được nhà nước bồi thường bằng đất ở, nhà ở.
5. Lợi ích khi mua nhà ở xã hội
- Giá cả hợp lý: Giá nhà thường được định giá ở mức thấp hơn so với giá thị trường, giúp người dân có thu nhập thấp có thể tiếp cận được với những căn hộ chất lượng tốt.
- Tài chính ổn định: Giúp người dân tránh được rủi ro về tài chính, không phải chi trả số tiền lớn cho việc thuê nhà mỗi tháng và không lo bị chủ nhà đòi tăng giá thuê.
- An toàn và an ninh: Thường được xây dựng trong các khu vực có an ninh tốt, hệ thống giám sát được đảm bảo và khuôn viên được quản lý chặt chẽ, giúp người dân có một môi trường sống an toàn, yên tĩnh.
- Tiện ích xung quanh: Các dự án nhà ở xã hội thường được xây dựng gần các trung tâm thương mại, trường học, bệnh viện, khu vui chơi giải trí, giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí di chuyển.
- Cơ hội sở hữu nhà ở: Mua nhà ở xã hội giúp người dân có cơ hội sở hữu một căn hộ chất lượng tốt, ổn định và giá cả phù hợp với nhu cầu của mình, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo đà phát triển kinh tế gia đình.
6. Các bước đăng ký mua nhà ở xã hội
- Xác định đối tượng được ưu tiên: Theo quy định, nhà ở xã hội được ưu tiên cấp cho những đối tượng có hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp, những người có công với cách mạng, hội viên các tổ chức chính trị – xã hội, người có công với sự nghiệp giáo dục, y tế và người lao động nghèo, đặc biệt là người lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.
- Kiểm tra các thông tin về dự án nhà ở xã hội: Người dân cần tìm hiểu các thông tin liên quan đến dự án nhà ở xã hội như vị trí, diện tích, giá bán, chính sách hỗ trợ, tiến độ thi công,…
- Chuẩn bị hồ sơ: Người dân cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết để đăng ký mua nhà ở xã hội, bao gồm: chứng minh thư nhân dân, hộ khẩu, giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (nếu có), giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (nếu có),…
- Đăng ký mua nhà: Người dân đăng ký mua nhà ở xã hội thông qua các phương thức đăng ký trực tiếp tại các văn phòng đăng ký hoặc đăng ký trực tuyến trên website của các đơn vị quản lý dự án.
- Tham gia đấu giá: Nếu số lượng đăng ký mua nhà ở xã hội vượt quá số lượng nhà có sẵn, người dân sẽ phải tham gia đấu giá để mua được căn hộ.
- Ký hợp đồng: Sau khi đăng ký và trúng đấu giá, người dân sẽ ký hợp đồng mua bán căn hộ với đơn vị quản lý dự án.
- Thanh toán và nhận nhà: Người dân sẽ tiến hành thanh toán và nhận nhà theo đúng tiến độ và quy định trong hợp đồng.
Nhà ở xã hội là một giải pháp tốt cho các hộ gia đình có thu nhập thấp trong việc tìm kiếm một mái ấm ổn định. Tuy nhiên, việc mua nhà ở xã hội cũng đòi hỏi người dân phải đáp ứng một số điều kiện và thực hiện đầy đủ các thủ tục đăng ký.
7. Những lưu ý khi mua nhà ở xã hội
Thông tin liên quan đến chủ đầu tư
Bạn cần nắm rõ các thông tin liên quan đến chủ đầu tư, đơn vị thiết kế để đảm bảo được sự uy tín và an toàn cho công trình. Đồng thời, chắc chắn gia đình bạn sẽ sở hữu được căn hộ y nguyên như bản hợp đồng đã đề ra từ trước.
Tham khảo: An Phú Happy home – dự án nhà ở xã hội theo tiêu chuẩn Singapore của An phú Land
